środa, 1 kwietnia 2015

ŻUREK



Mając porcję zakwasu, bardzo łatwo przygotować tradycyjny żur- trzeba się za to zabrać 3 dni przed planowanym podaniem.

Składniki na zaczyn żuru:
2 łyżki zakwasu (patrz poprzedni wpis) lub kromka tradycyjnego chleba pieczonego na zakwasie
500 ml ciepłej wody
150 mąki żytniej typu 2000
przyprawy: 2-3 ząbki czosnku, 3 ziarna ziela angielskiego, łyżka majeranku oraz opcjonalnie: 5-6 jagód jałowca, 2-3 listki laurowe,

Składniki mieszamy ze sobą w litrowym słoiku, dodajemy przyprawy: ziarna i liście kruszymy, ząbków czosnku nie obieramy, a jedynie zgniatamy. Odstawiamy na 3 dni w ciepłe miejsce.
Trzeciego dnia gotujemy 2-2,5 litra wywaru warzywnego lub warzywno-grzybowego (do którego polecam suszone pieczarki zmieszane z leśnymi grzybami). Warzywa wyjmujemy, a do gotującego się bulionu wlewamy zaczyn na żurek i energicznie mieszamy. Doprawiamy do smaku solą, pieprzem, majerankiem. Podajemy z jajkiem, ziemniakami lub boczkiem czy białą kiełbasą.

Nasze rozmówczynie wspominały, że żur często gościł na świątecznym stole. Udało nam się także znaleźć o tym wzmiankę w wydanej niedawno książce Pani Beaty Korzeniowskiej-Matraszek pt.: „Dwór w Radoniach. Historia Janeczki” zawierającej opis życia w lokalnym dworze gdy ich właścicielami byli Państwo Chrzanowscy, aż do pierwszych lat po II Wojnie Światowej, gry majątek uległ parcelacji. Do tej publikacji wrócimy jeszcze wielokrotnie.
Niedzielę wielkanocną spędzano we dworze w gronie rodzinnym, ale już w Lany Poniedziałek zjeżdżali się liczni znajomi gospodarzy. Dzień ten był bardzo mokry, zaś na rozgrzewkę podawano wtedy gorący żur z połówkami jajek i pikantną białą kiełbasą.
Dzięki uprzejmości Autorki książki zamieszczamy zdjęcie wielkanocnego stołu, chyba jedyne archiwalne zdjęcie tego typu z regionu Ziemi Chełmońskiego. 

Wielkanocny stół we dworze w Radoniach. Na podstawie:  B.Korzeniowska-Matraszek, Dwór w Radoniach. Historia Janeczki, Radonie, 2014, s.31. Za zgodą i wiedzą Autorki.